Emeklilik çağına gelenlere ilişkin düzenlemeleri içeren Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu (EYT) ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile 375 sayılı Kanun.
Şartları sağlayan EYT üyeleri, 3 Mart itibarıyla emeklilik dilekçelerini vermeye başlayacak. Mart ayında rastgele bir günde dilekçe verenlerin aylıkları 1 Nisan’dan itibaren bağlanacak. Dilekçenin verildiği ayın günü herhangi bir değer taşımaz.
Ancak bazı hak kayıplarının söz konusu olmaması için bazı noktaların da dikkate alınması gerekiyor.
Emeklilik hakkı kazanan EYT’liler, e-Devlet’in yanı sıra SGK şubelerinden de başvuru yapabilecek.
Bakanlık, SGK şubelerinde yoğunluk olabileceğine ilişkin başvuruların e-Devlet üzerinden yapılmasını tavsiye ederken, ilk mesai saatlerindeki yoğunluk nedeniyle zaman zaman sokağa çıkma yasağı olduğu belirtildi.
‘Emekli olabilir’ metnine dikkat
İş Kanunu’na göre emekli çalışanlar son işyerlerindeki çalışmaları karşılığında hak ettikleri kıdem tazminatını alma hakkına sahiptir. Mevcut uygulamaya göre, bir işte çalışanların emekli olarak kıdem tazminatı alabilmeleri için öncelikle Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan “emekli olabilir” yazısı almaları gerekiyor.
Bu yazı ile patrona başvurarak iş akdini feshederek kıdem tazminatını alıyor.
SSK çalışanları işveren tarafından işten çıkarıldıktan sonra aynı gün veya takip eden günlerde e-Devlet veya sosyal güvenlik merkezleri aracılığıyla emeklilik başvurusunda bulunabilirler.
Yoğunluk bekleniyor
Yasanın çıkmasıyla birlikte yaklaşık 2 milyon kişinin emeklilik başvurusunda bulunması bekleniyor.
Bunların değerli bir kısmı da halen iş başında olan bireylerdir. Yüzbinlerce EYT’li SGK’dan ’emekli olabilir’ yazısı istese Mart ayında taleplerinin tamamını karşılamak çok zor görünüyor.
SGK’dan yazı gelmeksizin iş akdinin feshedilmesi durumunda kıdem tazminatının ödenmesi konusunda ihtilaf çıkabileceğine dair ihtar yapılır.
İşçi, emeklilik nedeniyle işten ayrıldığını emekli maaşına ilişkin belgelerle mahkemede ispat ettiğinde kıdem tazminatını daha sonra alabilir ancak dava sürecinde mağduriyet yaşayabilir. Bu nedenle SGK, “emekli olabilir” yazısı ile ilgili bundan sonra nasıl bir işlem yapılacağı konusunda netlik kazanmadan görevden ayrılmamak gerektiği konusunda uyarıyor.
5 puanlık indirim için süre aşımı yapılmamalıdır.
Emekli EYT’lilerin yeniden bire bir işyerinde çalışmaya başlamaları halinde SGK takviye priminde 5 puan indirim yapılacak.
Prim indirimi işçinin brüt ücreti üzerinden uygulanacaktır. Asgari ücretle çalışanlara 500 TL, asgari ücretin 7,5 katı brüt ücretle çalışanlara ise 3 bin 753 TL prim indirimi yapılacak.
Prim indiriminden yararlanabilmek için 30 gün içinde aynı işyerinde yeniden çalışmaya başlamak gerekmektedir. Otuz günlük süre iş sözleşmesinin sona erdiği tarihten itibaren başlayacağı için sürenin aşılması halinde prim indiriminin uygulanmasında sorun yaşanacaktır.
Emekli olabilmek için öncelikle işten ayrılmanız ve ardından emeklilik dilekçesi vermeniz gerekmektedir. Aylık, başvuru tarihini takip eden ayın 1. gününden itibaren başlar.
Emekli, ayın ilk günü işten ayrıldıktan ve emeklilik dilekçesi verdikten birkaç gün sonra işe başlayamaz. Çünkü aynı ay içinde tekrar işe başlama durumunda aylık bağlanmıyor.
Maaş almak istemeyenler için bir yol mümkün
Ancak, boşluklar olmadan çalışmaya devam etmenin yolu bir söz meselesidir. EYT çalışanları için 31 Mart’ta patron işten çıkarma bildirimi yapıyor, çalışan aynı gün e-Devlet üzerinden emeklilik başvurusu yapıyor. Patron, 1 Nisan’dan itibaren geçerli olmak üzere “primli sigortalı” olarak işe başlama bildiriminde bulunuyor. Böylece personel, patrondan Mart ayı ücretinin tamamını alarak, boşluk bırakmadan çalışmaya devam eder.
Hak kaybı olmayacak
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), emeklilik başvurularını normal yıllarda iki hafta içinde sonuçlandırır. Yüzbinlerce EYT’linin aynı anda emeklilik başvurusu yapacak olması nedeniyle bu yıl incelemelerin uzun sürmesi ve bu nedenle ilk aylık ödemede gecikmeler yaşanması olası görünüyor. Ancak ilk aylık ödeme ne zaman yapılırsa yapılsın 1 Nisan’dan itibaren toplu ödeme yapılacak. Herhangi bir hak kaybı olmayacaktır.
Mart ayında dilekçe veren EYT’liler, Şeker Bayramı nedeniyle bin 100 liralık ikramiyeyi Nisan ayında alabilecek.
e-Devlet’ten emeklilik başvurusu nasıl yapılır?
turkiye.gov.tr adresinden e-Devlet sistemine giriş yapın.
Arama bölümüne aylık/emekli/gelir kelimelerinden herhangi birini yazarak ekrana gelen Gelir, Aylık, Harçlık Talep Belgesi İlişkisine tıklayınız.
Gelen ekranda “New Application” seçeneğine tıklayın.
Tahsis talebi türü olarak “Yaşlılık Aylığı”nı seçiniz.
SSK, 4/A SSK kapsamında aylık ücret talebinde bulunuyorsanız; Bağ-Kur kapsamında aylık ücret talebinde bulunuyorsanız 4/B BAĞKUR’u seçip alttaki “Başvur” butonuna tıklayınız.
TC Kimlik Numarası ve ad-soyad bilgileri otomatik olarak ekrana gelecektir. Maaş ödemesinin yapılacağı bankayı seçiniz ve açıklama alanına bankanın talep ettiğiniz şubesini yazınız.
İletişim bilgileri bölümünde cep telefonu numarasından önce sıfır eklenmeden yazılmalıdır. Bir e-posta adresi de ekleyebilirsiniz.
Adres bölümünde ikamet bilgileri otomatik olarak ekrana gelecektir. Bildirimin farklı bir adrese gönderilmesinin talep edilmesi halinde; Yeni adres, farklı adres bölümüne yazılmalıdır. Yeni adresin il ve ilçe bölümleri de doldurulmalıdır.
Bağ-Kur, Emekli Sandığı, Banka Sandığı ya da yurt dışından emekli maaşı alınması durumunda “Emeklilik alıyor mu?” Kutudaki “Evet” veya “Hayır” seçeneklerinden biri rastgele işaretlenmelidir.
İleri butonu ile bir sonraki sayfaya geçilerek ‘Başvur’ kutucuğu tıklandığında başvuru SGK’ya gönderilecektir.
